چکیده:
اتصال دستگاه های هوشمند با استفاده از اینترنت، نحوه زندگی مردم را به طرز چشمگیری تغییر داده که این مفهوم به بخش صنعتی نیز گسترش یافته است. این عمل نهتنها ارتباطات پایدارتر، سریعتر و ایمن تری را فراهم میکند، بلکه امکان تحقق مفهوم کارخانه هوشمند را در چهارمین انقلاب صنعتی ایجاد کرده است. انقلاب صنعتی کنونی در چارچوب استاندارد صنعتی 4.0 در حال شکل گیری است. یکی از اهداف اصلی در استاندارد صنعتی 4.0 جایگزینی ارتباطات سیمی قدیمی با ارتباطات جدید بیسیم است. دلیل اصلی انتقال به ارتباطات بیسیم بهبود قابلیت تحرک، کاهش هزینه استقرار، کاهش آسیب کابل و بهبود مقیاسپذیری است. برای انجام این کار، نوع کاربرد صنعتی باید موردتوجه قرار گیرد. پروتکل ارتباطی پیشنهادی باید کم تلفات و قوی باشد.
طراحی و فعالیت یک شرکت تولیدی شامل انواع تصمیم گیری در سطوح و حوزه های مختلف است. یک سیستم پیچیده دارای تعداد زیادی متغیر طراحی است و تصمیم گیری به دادههای زمان واقعی جمعآوریشده از ماشین آلات، فرایندها و محیط های تجاری نیاز دارد. در بازارهای بسیار رقابتی امروز، سازمان ها میتوانند از طریق اجرای موفقیت آمیز سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی (ERP) یک مزیت رقابتی ایجاد کنند. ERP با فناوری های مختلفی ازجمله اینترنت اشیا کار میکند. اینترنت اشیا برای شناسایی، کنترل و انتقال دادهها به افراد و همچنین پایگاههای داده از یک پروتکل اینترنتی منحصربهفرد استفاده میکند. دادهها از طریق اینترنت اشیا جمعآوری میشوند، در حافظه ی ابری ذخیره و از طریق ERP استخراج و مدیریت میشوند.
در حقیقت، اینترنت اشیا کارخانه ها و دولت ها را تحریک کرده است تا سفری تکاملی را به سمت چهارمین انقلاب صنعتی آغاز کنند. تولیدات صنعتی عصر جدید در حجم تولید و سفارشی سازی، ادغام گسترده بین مشتریان، شرکتها و تأمین کنندگان بسیار انعطافپذیر و مستمر خواهد بود. با استفاده از اینترنت اشیا، شبکه های IP و آنالیز آن، تولیدکنندگان میتوانند کارایی بهتری داشته باشند، محیط ایمنی را بهبود بخشند و مدلهای جدید تجاری را ارائه دهند. اینترنت اشیا همه ی دستگاه ها را به هم متصل میکند و بلافاصله تصمیم میگیرد. تولیدکنندگان با اتخاذ این تغییر پویای جدید، فرصت های متنوعی برای رشد درآمد و صرفه جویی در هزینه خواهند داشت. نتایج نشان میدهد حسگرها و دستگاه های متصل به اینترنت میتوانند داده های ذخیرهشده و پردازش شده در فضای ابری را از طریق ERP بدون دخالت انسان مدیریت کنند. بهطورکلی، ادغام ERP در اینترنت اشیا فرصت های زیادی را فراهم میکند که مهمترین آنها شامل مدیریت بهتر، اتوماسیون، قابلیت ردیابی محصول و کاهش هزینه های اجرای ERP میباشد.
کلمات کلیدی:
صنعت 4.0، اینترنت اشیا، اینترنت اشیا صنعتی، سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی، کارخانه هوشمند، رایانش ابری
مقدمه:
رهبران مشاغل میدانند که موفقیت بلندمدت در دوره ی جدید نیاز به طرز تفکر و عملکرد جدیدی در تغییرات سریع فناوری و اقتصادی جهانی دارد. درواقع، شرکت ها در حال بازنویسی و جایگزین برنامه ی دیگری میباشند که توانایی تجارت را به سطح بالاتری میرساند که قبلاً هرگز ندیده اند. در این محیط تهاجمی، پرورش نوآوری مهمترین اولویت استراتژیک صنایع است. اینترنت اشیا عملکرد تجاری را در سطح جهانی تغییر داده است و صنعت تولید نیز از این قاعده مستثنا نیست. اینترنت اشیا با تلفیق دنیای واقعی و مجازی و تولیدات از طریق اینترنت، امکان اتصال تمام قسمت های فرایند تولید (ماشین آلات، مواد، انسان و…) را فراهم میکند.
ایده اصلی اینترنت اشیا سیستمی است که در آن موارد فیزیکی با قطعات الکترونیک تعبیهشده (برچسبهای RFID، حسگرها و…)، مجهز شده و به اینترنت متصل میشوند؛ بنابراین، اینترنت اشیا هم به اشیا هوشمند و هم به شبکه های هوشمند متکی است. به لطف اینترنت اشیا، اشیا فیزیکی بهطور یکپارچه در شبکه اطلاعات ادغام میشوند، جایی که میتوانند در فرآیندهای تجاری مورداستفاده قرار بگیرند. اطلاعات مربوط به وضعیت آنها، محیط پیرامون، فرآیندهای تولید، برنامه ی نگهداری و حتی موارد دیگر را با یکدیگر در میان میگذارند.
سیستم های مبتنی بر نرمافزار و سیستمعاملهای خدمات نقش اصلی را در آینده ی صنعت تولید بازی میکنند. اینترنت اشیا دادهها را به اطلاعات مفیدی تبدیل میکند که بهعنوان منبعی برای قوانین و اقدامات به کار گرفته میشود. از سوی دیگر اینترنت اشیا شفافیت ایجاد میکند و به شما این امکان را میدهد که دقیقاً تعیین کنید که در کجا کل زنجیره تولید، فرآیند و لجستیک باید بهینه شود. همچنین افزایش قیمت انرژی، آگاهی زیستمحیطی و تغییر رفتارهای مصرفکننده نسبت به محصولات سبز، تصمیمگیرندگان را بر آن میدارد تا تولید سبز و فرآیندهای تولید بهینه انرژی را در اولویت های خود قرار دهند
استاندارد صنعتی 4.0
اولین انقلاب صنعتی با معرفی تجهیزات مکانیکی و به دنبال آن انقلاب دوم که شامل تولید انبوه کالا بود، آغاز شد. از اوایل دهه ۱۹۷۰ تا به امروز، افزایش اتوماسیون و کنترل فرایندهای تولید با استفاده از الکترونیک و فناوری اطلاعات، انقلاب سوم (انقلاب دیجیتال) تلقی میشود. استفاده از فناوری اینترنت اشیا در محیط تولید میتواند منجر به مرحله چهارم انقلاب صنعتی شود. سه انقلاب صنعتی اول به ترتیب توسط تولید مکانیکی با تکیه بر آب و نیروی بخار، استفاده از نیروی انبوه و انرژی الکتریکی و استفاده از تولید اتوماتیک الکترونیکی هدایت میشوند. انقلاب صنعتی چهارم (در چارچوب استاندارد صنعتی 4.0) برای اولین بار در سال ۲۰۱۱ در چارچوب هدف توسعه اقتصاد آلمان ارائه شد. این انقلاب با اعتماد به استفاده از سیستم فیزیکی سایبری(CPS) که قادر به برقراری ارتباط با یکدیگر و تصمیم گیری خودمختار و غیرمتمرکز است، با هدف افزایش کارایی صنعتی، بهره وری، ایمنی و شفافیت مشخص میشود.
استاندارد صنعتی 4.0 جزئی از انقلاب صنعتی چهارم میباشد که شامل اینترنت اشیا، ماشین ها، رایانه ها و افرادی است که عملیات هوشمند صنعتی را با استفاده از تجزیه و تحلیل داده های پیشرفته برای تحول نتایج کسبوکار انجام میدهد که در حال تعریف مجدد چشم انداز، برای مشاغل و افراد میباشد. چارچوب صنعتی 4.0، کارخانه هوشمند نیز شناخته میشود، سنسورها و دستگاههای دیجیتال هوشمند به هم متصل شدهاند و آنها هوشمندانه با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. ارتباط بین ماده اولیه، محصول نیمهتمام، ابزار، ربات و… است. چارچوب و استاندارد صنعتی 4.0 دارای انعطافپذیری بیشتر، استفاده بهینه از منابع و ادغام مشتریان و شرکای تجاری درروند تجارت است.
فناوری دیجیتال در مدل تجاری تأثیر بسیار بالایی دارد. نوآوری دیجیتال منجر به بهبود مدل کسبوکار میشود. بخش تولید برای تبدیل نوآوری به واقعیت باید انعطاف بیشتری داشته باشد. سختافزار و نرمافزار دو عامل حیاتی هستند که این امکان را برای ارزیابی بیدرنگ دادهها فراهم میکنند. هوش مصنوعی در مقایسه با رباتها و افراد نقش مهم دیگری ایفا میکند. سنسورهای تعبیهشده در رباتها به کوچکترین تغییر در مقدار پاسخ میدهند.
افزایش بهرهوری یکی از اهداف اصلی است که با کوتاه کردن بازه زمانی بین توسعه محصول جدید و دوره تحویل آن به مشتریان در بازار انجام میشود. هدف دیگر شامل بهرهوری و صرفهجویی در انرژی است. بازده با اتوماسیون حاصل میشود که منجر به کیفیت محصول و تولید کارآمد میشود. با خاموش کردن رباتها هنگام انتظار برای پردازش مواد، صرفهجویی قابلتوجهی در برق برای مقابله با رقابت در بازار جهانی ایجاد میشود. طبق نظرسنجی انجمن کیفیت آمریکا، 82 درصد از سازمان هایی ساخت هوشمند را عملی کرده اند، اظهار دارند که کارایی بیشتری را تجربه کرده اند. ۴۹ درصد نقص محصول کمتر و ۴۵ درصد افزایش رضایت مشتری را تجربه کردند.
ازآنجاکه تبادل داده و اطلاعات بین دستگاه ها و گروه های مختلف در زمان واقعی عنصر اصلی کارخانه های هوشمند است. چنین داده هایی میتواند نشاندهنده وضعیت تولید، رفتار مصرف انرژی، مقدار مواد، سفارشات و بازخورد مشتری، داده های تأمین کنندگان و… باشد؛ بنابراین نسل بعدی کارخانه های هوشمند باید تقریباً در زمان واقعی بتوانند با تقاضای مداوم بازار، گزینه های فناوری و مقررات سازگار شوند.
*انقلاب صنعتی چهارم جمعآوری و ارزیابی دادهها را از طریق ماشینها امکانپذیر میسازد و فرآیندهای سریعتر، چابکتر و کارآمدتر را برای تولید کالاهای باکیفیت بالاتر و مقرونبهصرفه فراهم میکند.
اینترنت اشیا
اصطلاح Internet Of Things در سال ۱۹۹۹ زمانی که توسعه شناسایی فرکانس رادیویی در حال انجام بود، معرفی شد و با توسعه دستگاههای تلفن همراه، سیستمهای تعبیهشده الکترونیکی، ارتباطات حاضر، رایانش ابری و تجزیهوتحلیل دادهها، محبوبیت بیشتری پیداکرده است.
با استفاده از IoT حسگرهای مختلف دادهها را ردیابی میکنند و با تمام دستگاههایی که از طریق اینترنت به هم متصل هستند ارتباط برقرار کرده و اطلاعات را به اشتراک میگذارند. این دستگاهها و سنسورهای بههمپیوسته دارای اطلاعات جمعآوریشده بهطور منظم هستند.
این دادهها برای مدیریت و تصمیمگیری هوشمندانه برای برنامهریزی تولید، مورد تجزیهوتحلیل قرار میگیرد که توسط IoT امکانپذیر است.
IoT بهعنوان شبکه ای برای اشیا فیزیکی تعریفشده است. اینترنت نهتنها از رایانهها بلکه از دستگاه های مختلف مانند تلفنهای هوشمند، لوازمخانگی، افراد و … نیز تشکیلشده است که همه از طریق اینترنت به اشتراک گذاشته و متصل میشوند و برای دستیابی به نظارت، ارتقا آنلاین و مدیریت هوشمند بکار گرفته میشوند. همچنین میتوان IoT را ازلحاظ اتصال به سه دسته مختلف افراد به افراد، افراد به اشیا و اشیا به اشیا دستهبندی کرد.
در IoT، موارد عمومی مانند وسایل روزمره که از طریق اینترنت قابل جابجایی و آدرسدهی هستند، از طریق ابزارهای ارتباطی مانند RFID، شبکه بیسیم، WAN و … متصل میشوند (دستگاههای روزمره نهتنها شامل تجهیزات بلکه موارد غیر الکترونیکی مانند غذا، لباس، حیوان، آب و … نیز در برمیگیرد).
*هدف اینترنت اشیا اتصال هر چیزی در هر زمان و هر مکان با استفاده از پروتکلهای ارتباطی و شبکه به هر سرویس است.
ویژگی های اینترنت اشیا:
- ارتباط متقابل: اینترنت اشیا میتوانند از هر جای دنیا به هر چیزی متصل شوند تا تصمیم هوشمندانهای در صنعت یا سایر برنامهها گرفته شود.
- ناهمگنی: دستگاه و سنسورهای مختلفی به اینترنت اشیا متصل میشوند و گروه ناهمگنی را تشکیل میدهند. آنها میتوانند با دستگاهها و گروههای دیگر ارتباط برقرار کنند تا تصمیمی هوشمندانه تشکیل دهند.
- مقیاسپذیری: در مقایسه با اینترنت سنتی تعداد دستگاههای متصل زیاد است و به همین علت مقدار دادههای تولیدشده بسیار زیاد است. این دادهها برای بهبود عملکرد صنایع مورداستفاده قرار میگیرند و ازاینرو مقیاسپذیری مشکلی با اینترنت اشیا ندارد.
- پویایی: تعداد حسگرها و دستگاههای متصل بهصورت پویا تغییر میکند. بعضی از حسگرها و دستگاهها پس از مدتی مطابق با نیاز به خوابرفته و بیدار میشوند.
- اتصال: اتصال شبکه برای هر چیزی قابلدسترسی است. به همین دلیل شبکه برای تولید و مصرف دادهها قابل ارزیابی و سازگاری است.
- امنیت: همراه با مزایا، مسئله امنیت نیز وجود دارد. وقتی سیستم اینترنت اشیا طراحی میشود، باید امنیت برنامه را در نظر بگیریم. امنیت شامل امنیت انسان و موجودات و امنیت دادههای صنعتی میباشد. برقراری امنیت دادهها و شبکه، کل سیستم را ایمن میکند.
اینترنت اشیا صنعتی چیست؟
IIoT یا اینترنت صنعتی اشیا معمولاً به سنسورها، ابزارها و سایر دستگاههای بههمپیوسته گفته میشود که در یک محیط صنعتی به هم متصلاند. این اتصال امکان دسترسی و نظارت از راه دور را فراهم میکند، اما مهمتر از همه، امکان دستیابی و جمعآوری دادهها، تبادل و تحلیل منابع مختلف داده را فراهم میکند. این امر پتانسیل بسیار زیادی برای بهبود بهرهوری و کارایی دارد. راهحلهای IIoT باکم هزینه بودن و اجرای سریع توصیف میشوند.
اینترنت اشیا صنعتی به گسترش و استفاده از اینترنت اشیا در بخش ها و برنامههای صنعتی اشاره دارد.IIoT با تمرکز زیاد بر ارتباطات ماشین به ماشین (M2M)، دادههای بزرگ و یادگیری ماشین، صنایع و شرکتها را قادر میسازد تا در کارایی خود از بهرهوری و اطمینان بیشتری برخوردار باشند. IIoT شامل برنامههای صنعتی، ازجمله رباتیک، دستگاههای پزشکی و فرآیندهای تولید تعریفشده توسط نرمافزار است.
IIoT فراتر از دستگاههای عادی مصرفکننده و کار با اینترنت دستگاههای فیزیکی است که معمولاً با اینترنت اشیا مرتبط هستند. آنچه آن را متمایز میکند تقاطع فناوری اطلاعات (IT) و فناوری عملیاتی (OT) است. OT به شبکه فرایندهای عملیاتی و سیستمهای کنترل صنعتی (ICS)، ازجمله رابط های ماشین انسان (HMI)، سیستمهای کنترل نظارت و دستیابی به داده ها(SCADA)، سیستمهای کنترل توزیعشده (DCS) و کنترلکنندههای منطقی قابلبرنامهریزی (PLC) اشاره دارد.
همگرایی IT و OT ازنظر اتوماسیون و بهینهسازی و همچنین دید بهتر زنجیره تأمین و تدارکات، صنایع را به ادغام سیستم بیشتری تشویق میکند. نظارت و کنترل زیرساختهای فیزیکی در عملیات صنعتی مانند کشاورزی، بهداشت، تولید، حملونقل و تأسیسات از طریق استفاده از حسگرها و محرکهای هوشمند و همچنین دسترسی و کنترل از راه دور آسانتر میشود.
IIoT قسمت جداییناپذیر چارچوب و استاندارد صنعتی 4.0 است که مسئولیت بهینهسازی سیستمهای فیزیکی و فرآیندهای تولید سایبری را با کمک تجزیه وتحلیل دادههای بزرگ بر عهده دارد. دادههای لحظه ای حسگرها و سایر منابع اطلاعاتی به دستگاهها و زیرساختهای صنعتی در تصمیمگیری خود کمک میکند تا با بینش و اقدامات خاصی روبرو شود. ماشینها بیشتر قادر به انجام و خودکار کردن وظایفی هستند که انقلابهای صنعتی قبلی قادر به انجام آنها نبودند.
کاربرد IoT:
کاربردهای بسیار زیادی از قبیلIoT به وجود آمده است و برای بسیاری از افراد، صنایع و شهرها مفید است. IoT یک محیط هوشمند مانند شهر، صنایع، حملونقل، خانهها، کشاورزی، بهداشت، گردشگری و… را تشکیل میدهد. چند مثال از کاربردهای IoT در ادامه آورده شده است.
- مدیریت سیستم آب
چندین سنسور متصل به شبکه برق در فاصله معین به خطوط لوله زیرزمینی آب وصل شده اند. دادههای مربوط به کیفیت آب و نشتیها با استفاده از سیستم SCADA دریافت و ارسال میشوند، سپس بین دستگاههای از راه دور، پایگاه داده و پایانههای کنترل و فرآیندهای جهانی جابه جا میشوند.
- نفت و گاز
غولهای نفتی مانند Shell از داده های بزرگ، تجزیهوتحلیل، محاسبات و تکنیکهای تصویربرداری برای جستجوی منابع گاز و نفت از عمق زمین استفاده میکنند. سنسورهای متصل برای نظارت بر خط لوله نفت و گاز استفاده میشوند.
- سیستم امنیت ریل قطار
چرخ های قطار با سیستم GPS هوشمند بهروز میشوند که اطلاعات مربوط به جزئیات سفر مانند مسیر، ریل راه آهن و … را انتقال میدهد. اشتراک اطلاعات با تهیه ردیابهای مخصوص برای اطلاع رانندگان وسایل نقلیه از آنطرف قطار یا کارگرانی که در ریل کار میکنند، انجام میشود. این امر به جلوگیری از برخورد قطار کمک میکند و بهعنوان یک کاربرد ارزشمند برای ایمنی کارگران عمل میکند. این مفهوم در صنایع دیگر نیز قابلاستفاده است.
چند مثال ساده و ملوس از کارخانه هوشمند
- با دسترسی از راه دور صنعتی، سازنده ماشین میتواند از محل کار خود به ماشین دسترسی پیدا کند، پروندههای ورود به سیستم را در PLC یا ربات مشاهده کرده و در صورت لزوم دستگاه را دوباره تنظیم کند. فقط چند دقیقه طول میکشد تا مشکل را پیدا کند و از یک سفر وقت گیر به سایت کارخانه جلوگیری میشود.
- در بخش تدارکات یا صنعت بسته بندی، هنگامیکه برچسب دستگاه تمام شود، جلو کار گرفته میشود. برای جلوگیری از این وضعیت، لازم است قبل از وقوع این امر، پیشازاین به تکنسینهای خدمات اطلاع داده شود. داده ی سنسور شمارنده باعث ایجاد زنگ هشدار میشود و به تکنسینها اجازه میدهد برای جلوگیری از رکود سریع اقدام کنند. اعلان فشاری یا هشدار ایمیل از طریق تلفن هوشمند یا لرزش ساعت هوشمند به آنها اطمینان میدهد که افراد مسئول پیام را بهموقع دریافت میکنند.
- ماشینآلات یا محصولات انرژی مانند صفحات خورشیدی، نیاز به نگهداری دارند. پیشبینی زمان خرابی کار پیچیدهای نیست. بهعنوانمثال وقتی خرابی و تعویض در تعداد مشخصی از ساعت تولید یا چرخش وجود دارد، میتوان پیشبینی کرد. در این سناریوها، منطقی است که پیشبینیها از قبل انجام شود.
نتایج
اتوماسیون صنعتی و اینترنت اشیا مفهوم ابتکاری اخیر است و راهحلهای IoT صنعتی به تجهیزات صنعتی ارزش عملکردی میبخشد. روش IoT سادهترین راه برای یادگیری چنین نوآوریهای جدیدی در صنایع مختلف است. اینترنت اشیا دامنه جدیدی از اینترنت است و به موضوعی مهمی برای محققان تبدیلشده است. در حال حاضر، اینترنت اشیا یک تغییر گسترده ایجاد کرده است. IoT با ساده سازی و ایجاد معماری سیستم مولد، مقرونبهصرفه و پاسخگو، در صنعت اتوماسیون نقش بسزایی دارد. تولید هوشمند را میتوان ایده مهار یکپارچه دادهها و بهینهسازی آنها به روشی استاندارد توصیف کرد. اینترنت اشیا فرایندهای تجاری را بدون خطا و بسیار نتیجه گرا کرده است.
قواعد و استاندارد صنعتی 4.0 معماری کارخانههای هوشمند مبتنی بر IoT و ویژگیهای این کارخانهها با تمرکز بر جنبههای پایداری را ارائه میدهد. به علاوه، رویکردی برای اتخاذ الگوی اینترنت اشیا در سطح تولید بهمنظور پشتیبانی از مدیریت انرژی و افزایش بهرهوری انرژی سیستمهای تولید را معرفی میکند. زیرساختهای IoT در حال ظهور میتوانند از سیستمهای اطلاعاتی شرکتهای تولیدی نسل بعدی بهطور مؤثر پشتیبانی کنند. به دلیل اتصال IoT، ارتباط بین اینترنت و دستگاههای صنعتی امکانپذیر میباشد؛ بنابراین با ادامه رشد دستگاههای IoT، ممکن است نحوه کار انسان در محیطهای صنعتی و تولیدی تغییر کند. پیشرفتهای جدید در این فناوری بر مدیریت زنجیره تأمین در سطح صنعت تأثیر میگذارد. همچنین، با استفاده از IoT، مشاغل میتوانند شرایط نگهداری ماشین را در نظر بگیرند و اقدامات مهمی را برای جلوگیری از خرابی انجام دهند. اینها همه صنعت 4.0 را به انقلاب صنعتی بعدی تبدیل میکند.
این سیستم همچنین ایمنی سیستم اتوماسیون صنعتی و انسان را فراهم میکند. به دلیل اتصال به دستگاههای مختلف و رایانه، میتواند سلامت هر دستگاهی از صنعت را کنترل کند. ازاینرو اینترنت اشیا در آینده نقش مهمی را ایفا میکند زیرا از هرکجای دنیا قابلدسترسی است و میتوان صنعت را از هرکجای دنیا رصد کرد. اینترنت اشیا فرصتهای بیشماری را برای پیشبرد شرکتهای تولیدی در دستیابی به عملکرد بهتر سیستم در محیط های جهانی و توزیعشده به ارمغان میآورد.
نویسنده: علی نوبری
منابع
- Liao, Y., Loures, E. D. F. R., & Deschamps, F. (2018). Industrial Internet of Things: A systematic literature review and insights. IEEE Internet of Things Journal, 5(6), 4515-4525.
- Shrouf, F., Ordieres, J., & Miragliotta, G. (2014, December). Smart factories in Industry 4.0: A review of the concept and of energy management approached in production based on the Internet of Things paradigm. In 2014 IEEE international conference on industrial engineering and engineering management (pp. 697-701). IEEE.
- Boyes, H., Hallaq, B., Cunningham, J., & Watson, T. (2018). The industrial internet of things (IIoT): An analysis framework. Computers in industry, 101, 1-12.
- Tavana, M., Hajipour, V., & Oveisi, S. (2020). IoT-based Enterprise Resource Planning: Challenges, Open Issues, Applications, Architecture, and Future Research Directions. Internet of Things, 100262.
- Bi, Z., Da Xu, L., & Wang, C. (2014). Internet of things for enterprise systems of modern manufacturing. IEEE Transactions on industrial informatics, 10(2), 1537-1546.
- Stephan Thangalah, Vinay Sharma and V N Sundharam. (2018). International Journal of Mechanical Engineering and Technology (IJMET) Volume 9, 877 – 884.
- Syed Sultan Mahmood, Pramod Sharma. (2020). Iot Based Industrial Automation using Zigbee Communication Standard.International Journal of Innovative Technology and Exploring Engineering (IJITEE).
- https://www.industrialautomationindia.in/industryitm/9343/The-Influential-Role-of-IoT-in-Accelerating-Industry-4.0
- https://www.hiotron.com/iot-and-industrial-automation
- https://www.techsling.com/the-role-of-iot-in-industrial-automation
- https://www.iotworldtoday.com/2020/10/21/iot-security-best-practices-for-industry-and-enterprise/
- https://www.ixon.cloud/knowledge-hub/7-practical-applications-of-iiot-in-industrial-automation
- https://www.iotworldtoday.com/2016/01/24/three-main-themes-in-the-industrial-internet-of-things
- https://www.lead-innovation.com/english-blog/industrial-internet-of-things
- https://www.trendmicro.com/vinfo/us/security/definition/internet-of-things
- https://www.trendmicro.com/vinfo/us/security/definition/industrial-internet-of-things-iiot